Cơ hội cho xuất khẩu cá tra khi có FTA Việt Nam - Mercosur

Việt Nam đang trong quá trình thúc đẩy đàm phán Hiệp định thương mại tự do (FTA) với khối Thị trường chung Nam Mỹ (Mercosur), để đưa FTA này thành động lực khai thác thị trường xuất khẩu khu vực Mỹ Latinh.

Khối Thị trường chung Nam Mỹ (Mercosur) là khối tiểu vùng được thành lập vào năm 1991 bởi các quốc gia gồm Argentina, Brazil, Paraguay và Uruguay. Mercosur là khu vực kinh tế, công nghiệp năng động, cạnh tranh và phát triển, có ảnh hưởng ngày càng lớn với vị thế là khối kinh tế lớn thứ 5 trên thế giới. Với vị trí địa lý quan trọng ở khu vực Đông Á và châu Á - Thái Bình Dương, Việt Nam là cửa ngõ quan trọng đối với các quốc gia MERCOSUR để đi vào thị trường ASEAN.

Là thành viên trong khối Mercosur, Brazil hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong khối và tại khu vực Đông Nam Á.

Theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, nửa đầu tháng 6/2024, xuất khẩu (XK) cá tra Việt Nam sang Brazil đạt 4 triệu USD, tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế XK cá tra tính đến nửa đầu tháng 6/2024 đạt 50 triệu USD, tăng 47% so với cùng kỳ năm 2023. Tháng 1/2024 ghi nhận là tháng có kim ngạch XK cao nhất, với gần 14 triệu USD, tăng 83% so với cùng kỳ. Duy chỉ có tháng 2/2024 giá trị XK cá tra sang thị trường này giảm 6%, đạt gần 6 triệu USD.

Kể từ đầu năm nay, Brazil gần như chỉ nhập khẩu các sản phẩm cá tra đông lạnh và phile cá tra đông lạnh từ Việt Nam mã HS 03046200.

Do khoảng cách về địa lý, khác biệt về ngôn ngữ, chưa có tuyến vận tải hàng hóa, hành khách trực tiếp, dẫn đến chi phí logistics cho hàng hóa từ Việt Nam sang thị trường này cao và 2 bên chưa có hiệp định thương mại tự do.

Kỳ vọng rằng với những tiềm năng, Việt Nam và khối thị trường Mercosur sẽ sớm có FTA đầu tiên, mở đường cho hợp tác giao thương XK giữa 2 bên, trong đó có XK cá tra sang khối thị trường này.

Việt Nam là nguồn cung cá thịt trắng lớn thứ 2 cho Nga

Từ năm 2012 đến nay, Việt Nam vẫn là nguồn cung cá thịt trắng lớn thứ 2 cho Nga sau Argentina. Sau chuyến thăm cấp nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống Vladimir Putin sẽ mở ra những cơ hội mới cho giao thương XK, trong đó có XK cá tra sang Nga.

Theo số liệu của Trung tâm Thương mại quốc tế (ITC), kể từ năm 2012 đến nay, Việt Nam vẫn là nguồn cung cá thịt trắng lớn thứ 2 cho Nga sau Argentina.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), khác với các thị trường khác, Nga gần như không nhập khẩu các sản phẩm cá tra giá trị gia tăng, mà tập trung nhiều vào cá tra khô và sản phẩm đông lạnh khác và cá tra phile đông lạnh của Việt Nam.

XK cá tra khô và sản phẩm đông lạnh khác (mã HS 03, trừ cá tra mã HS 0304) sang Nga trong 5 tháng đầu năm nay ghi nhận tăng 77% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, nhu cầu tiêu thụ sản phẩm này của Nga không ổn định khi liên tục tăng giảm, điển hình là tháng 5/2024 quốc gia này ghi nhận tăng trưởng gấp 8,5 lần so với tháng 5/2023 và tăng gấp 3 lần so với tháng trước đó, trong khi tháng 4/2024 vừa chứng kiến tăng trưởng âm 35% so với cùng kỳ năm 2023.

Phile cá tra đông lạnh vẫn là sản phẩm chủ lực Việt Nam XK sang Nga, chiếm 80% tỷ trọng trong 5 tháng đầu năm nay. Tháng 5/2024, XK phile cá tra đông lạnh sang thị trường này đạt hơn 2 triệu USD, tăng gấp 6,5 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Đây cũng là giá trị cao nhất về XK cá tra phile đông lạnh sang Nga kể từ đầu năm nay.

Theo VASEP, chiến tranh đã có tác động không nhỏ tới hoạt động XK cá tra sang thị trường Nga. Tuy nhiên, so với cùng kỳ năm ngoái, XK cá tra Việt Nam sang Nga trong 5 tháng đầu năm nay đã có những dấu hiệu phục hồi tích cực.

Tổng thống Vladimir Putin có chuyến thăm cấp nhà nước tới Việt Nam vào những ngày cuối tháng 6 này, đúng vào thời điểm 2 nước kỷ niệm 30 năm ngày ký Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam và Liên bang Nga. Sự kiện này có ý nghĩa quan trọng, làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt - Nga trên tất cả các lĩnh vực và nâng tầm trong tình hình mới, đặc biệt trong bối cảnh hai nước đang nỗ lực hiện thực hóa Tuyên bố chung về tầm nhìn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện đến năm 2030, đồng thời mở ra những cơ hội mới cho giao thương XK, trong đó có XK cá tra sang Nga. TT TT CN * TM