Giá gạo tăng, Senegal tìm nguồn cung gạo tấm ngoài Ấn Độ

Giá gạo thế giới tăng do Ấn Độ hạn chế xuất khẩu gạo nên Senegal buộc phải thay đổi nhà cung cấp và hướng tới Pakistan.

Theo Thương vụ Việt Nam tại Algeria kiêm nhiệm Senegal, kể từ khi Ấn Độ ban hành lệnh hạn chế xuất khẩu gạo, giá ngũ cốc này trên thế giới không ngừng tăng, ảnh hưởng đến thị trường gạo Senegal. Tại thủ đô Dakar, 01 bao gạo tấm 50 kg có giá bán 25.000 Franc CFA (tương đương 41,28 USD).

Mới đây, ông Abdou Karim Fofana, Bộ trưởng Thương mại Senegal cho biết từ vài tuần nay, giá gạo đã tăng và những biện pháp mà chính phủ Senegal ban hành từ 12/11/2022 nhằm giảm giá gạo tấm thường của Ấn Độ và Pakistan vẫn chưa có tác dụng. Giá gạo Ấn Độ không cao như gạo Pakistan, Thái Lan. Hiện nay, gạo "Thaï" bao 50 kg được bán với giá từ 23.000 Franc CFA (37,98 USD) đến 25.000 FCFA (41,28 USD) tại các chợ tại thủ đô Dakar. Tương tự, giá 1 bao gạo 25 kg thương hiệu "Royal Umbrela" của Thái Lan dao động từ 12 500 FCFA (20,64 USD) đến 13 000 FCFA (21,47 USD). Trong khi giá gạo mà Chính phủ Senegal ấn định là 325 FCFA/kg (0,54 USD), tương đương 16 250 FCFA (26,84 USD/bao 50 kg). Trên thị trường quốc tế, giá gạo còn có nguy cơ tăng nữa. Theo Bộ trưởng Thương mại Senegal, "Trong tháng ba này, có thể chúng ta sẽ không có đủ gạo bởi phụ thuộc vào thời điểm xuất khẩu gạo của Ấn Độ. Trong thời gian này, cần có gạo thay thế đến từ những nước khác có cùng phẩm cấp. Đó là gạo Việt Nam, Hoa Kỳ và Pakistan". Tháng 2/2024, bên lề Hội nghị cấp bộ trưởng lần thứ 13 của Tổ chức Thương mại Thế giới (MC13) tổ chức tại Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), ông Fofana đã có các cuộc trao đổi với những người đồng cấp của Ấn Độ, Thái Lan, Palistan và Campuchia về việc tạo điều kiện cung ứng gạo cho nước này.

Pakistan đang nổi lên là nhà xuất khẩu gạo tiềm năng

Pakistan đang tranh thủ lấp đầy khoảng trống mà Ấn Độ để lại (40% thị phần xuất khẩu gạo thế giới). Nhờ được mùa lúa năm nay, các nhà xuất khẩu gạo nước này đã bắt đầu tăng cường sự hiện diện trên những thị trường mới. Chủ tịch Hiệp hội xuất khẩu gạo Pakistan cho biết: "Gạo Pakistan đã tăng cường thâm nhập vào một số nước châu Phi và đã nhận được nhiều đơn hàng".

Pakistan hiện xuất khẩu gạo tấm (non basmati) chủ yếu sang Indonesia, Senegal, Mali, Bờ Biển Ngà và Kenya. Theo Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Pakistan, xuất khẩu gạo Pakistan đã tăng trong 7 tháng trước ngày 31/1/2024 do được mùa và có giá bán cao. Từ trước tới nay, Ấn Độ thường chào gạo tấm với giá thấp hơn, có nghĩa là dưới 300 USD/tấn so với gạo của Pakistan. Chẳng hạn, cách đây 1 năm, Pakistan chào giá gạo tấm 5% khoảng 640 USD/tấn và gạo đồ khoảng 680 USD/tấn trong khi Ấn Độ chào tương ứng vói giá là 465 USD và 486 USD/tấn.

Xuất khẩu gạo Pakistan sang Senegal đã tăng từ 660.000 USD lên 82 triệu USD trong năm 2023 sau lệnh hạn chế xuất khẩu gạo của Ấn Độ. Bộ trưởng Thương mại Senegal cho biết: "Mục tiêu của Senegal là thị trường trong nước phải được cung ứng đủ gạo, dù giá mua như thế nào và mỗi năm, chúng tôi đều phải làm việc về vấn đề này".

Nhu cầu nhập khẩu gạo của Senegal

Theo Trung tâm thống kê của Senegal, năm 2023, quốc gia Tây Phi này nhập khẩu 1,3 triệu tấn gạo, kim ngạch hơn 500 triệu USD. Ngoài phục vụ thị trường trong nước hơn 18 triệu dân, Senegal còn nhập khẩu gạo để tái xuất sang các nước láng giềng như Mauritania, Guinea-Bissau và Gambia. Năm 2023, xuất khẩu gạo của Việt Nam sang thị trường này đạt 12.392 tấn, kim ngạch 5,35 triệu USD (+215%). Trong 2 tháng đầu năm nay, theo số liệu của Tổng cục Hải quan, nước ta đã xuất khẩu sang Senegal 414 tấn gạo, kim ngạch đạt 307.820 USD. Việt Nam cũng đã trao cho phía Senegal dự thảo Bản ghi nhớ về thương mại gạo và đang chờ Bạn phản hồi.

Các loại thuế liên quan đến nhập khẩu gạo vào Senegal trong khuôn khổ biểu thuế chung của Liên minh kinh tế-tiền tệ Tây Phi (UEMOA) gồm: gạo trắng, gạo lức, thuế nhập khẩu là 12,7%, thuế VAT là 18%; gạo tấm, thuế nhập khẩu là 12,7%, thuế VAT là 18%; các loại gạo khác, thuế nhập khẩu là 12,7%, thuế VAT là 18%. Đầu năm 2022, trước tình trạng tăng giá lương thực, để giữ vững sức mua của người dân, Chính phủ Senegal đã đưa ra một loạt biện pháp trong đó có loại bỏ thuế VAT đối với gạo nhập khẩu và giảm thuế nhập khẩu gạo tấm và gạo thường từ 12,7% xuống còn 2,7%.

USDA: Dự báo tiêu thụ thịt lợn toàn cầu năm 2030 sẽ tăng 7,2%

Theo dự báo của USDA, từ năm 2023 đến năm 2030, tiêu thụ thịt lợn ở Mỹ Latinh, Trung Quốc và Mỹ sẽ tăng, ở Liên minh châu Âu sẽ giảm.

Dự báo tăng trưởng tiêu thụ thịt bò, thịt lợn, thịt gà đến năm 2030

ĐVT: triệu tấn

Nguồn: USDA

• Tổng mức tiêu thụ thịt toàn cầu (thịt bò, thịt lợn và thịt gà) được dự báo sẽ tăng 9,6% trong 7 năm tới, từ 327 triệu tấn trong năm 2023 lên 358,4 triệu tấn vào cuối năm 2030.

• Từ năm 2023 đến năm 2030, mức tiêu thụ thịt bò toàn cầu dự kiến sẽ tăng 7,3%, đạt 80,2 triệu tấn; tiêu thụ thịt gia cầm toàn cầu dự kiến sẽ tăng 13,2%, đạt 147,5 triệu tấn.

• Tiêu thụ thịt lợn toàn cầu dự kiến sẽ đạt 131 triệu tấn vào năm 2030, tăng 7,2% so với năm 2023.

• Tiêu thụ thịt lợn tại Việt Nam và Mỹ dự kiến tăng lần lượt 28,3% và 11,7%. Tại Trung Quốc và Nga, mức tiêu thụ dự kiến sẽ tăng lần lượt 5,8% và 4,5%. Dự kiến mức tiêu thụ thịt lợn của Liên minh châu Âu sẽ giảm 3,9%, từ 18,4 triệu tấn trong năm 2023 xuống 17,7 triệu tấn vào năm 2030.

Dự báo tiêu thụ thịt lợn đến năm 2030 ở 5 nước hàng đầu thế giới.

ĐVT: triệu tấn

Nguồn: USDA

• Tiêu thụ thịt lợn ở khu vực Mỹ Latinh vào năm 2030 dự kiến sẽ tăng 14,2% so với năm 2023, đạt 10,7 triệu tấn. Những quốc gia hàng đầu trong khu vực như Brazil, Mexico và Achentina tiêu thụ dự kiến lần lượt đạt 3,5; 3 và 1 triệu tấn vào năm 2030. So với năm 2023, khối lượng tăng lần lượt là 10,6%, 13,5% và 27,6%.

Dự báo tiêu thụ thịt lợn ở Mỹ Latinh đến năm 2030

ĐVT: triệu tấn

Nguồn: USDA

• Đối với Trung Mỹ và khu vực Caribe, tổng lượng tiêu thụ thịt lợn ước tính đạt 1 triệu tấn vào năm 2030, tăng 19% so với năm 2023.

Dự báo sản lượng thịt lợn của Mỹ năm 2024 đạt 27,9 tỷ Lb

Theo dự báo của USDA, sản lượng thịt lợn của Mỹ trong quý I/2024 tăng 30 triệu Lb lên 7,2 tỷ Lb do sản lượng tháng 2/2024 cao hơn dự kiến. 

Tổng sản lượng thịt lợn của Mỹ năm 2024 dự kiến đạt 27,9 tỷ Lb, tăng 2,2% so với năm trước. Giá thịt lợn 51-52% nạc được dự báo sẽ đạt trung bình khoảng 61 USD/cwt, tăng 3,7% so với năm 2023. Xuất khẩu thịt lợn của Mỹ năm 2024 tăng 50 triệu lb do nhu cầu từ các nước nhập khẩu lớn tăng mạnh và khả năng cạnh tranh của thịt lợn EU suy yếu do sản lượng thịt lợn ở EU thấp và giá cao hơn. Tổng xuất khẩu thịt lợn của Mỹ năm 2024 dự kiến sẽ đạt 7,1 tỷ Lb, tăng 4,6% so với năm trước.

Nhu cầu tăng làm giá lợn tăng

Trong tháng 2/2024 lượng lợn giết mổ tăng cao hơn dự kiến để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người bán buôn. Hết tháng 2/2024 lượng lợn giết mổ ước tính chỉ khoảng 11 triệu con, tăng gần 5% so với cùng kỳ năm trước. Giá thịt lợn 51-52% nạc trong tháng 2 đạt trung bình 55,24 USD/cwt, tăng 1,8% so với cùng kỳ năm trước. Các nhà chế biến và bán buôn đã xuất bán khoảng 2,4 tỷ Lb thịt lợn, tăng gần 5% so với tháng 2/2023, với giá thịt lợn cắt miếng ước tính là 89,14 USD/cwt, tăng 8,3%.

Sản lượng thịt lợn trong quý I/2024 tăng khoảng 30 triệu Lb lên gần 7,2 tỷ Lb, tăng 1,3% so với cùng kỳ năm trước.

Nhu cầu về lợn trong năm 2024 dự kiến sẽ tiếp tục tăng mạnh. Giá thịt lợn trong tháng 1/2024 và tháng 2/2024 mặc dù không bằng năm 2021–22, nhưng có xu hướng cao hơn so với năm 2023. Nhu cầu thịt lợn Mỹ dự kiến sẽ tăng do giá các sản phẩm thay thế thịt lợn tăng và nhu cầu từ các thị trường xuất khẩu tăng khi các nhà xuất khẩu châu Âu ngày càng ít, đặc biệt là ở các thị trường châu Á do sản lượng thịt lợn của EU thấp hơn và giá cao.

Giá thịt lợn 51-52% nạc trong quý I/2024 dự kiến sẽ ở mức trung bình 55 USD/cwt, tương đương với cùng kỳ năm ngoái. Giá quý II/2024 dự báo tăng lên 65 USD/cwt, tăng gần 15% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá lợn hơi trong quý III sẽ tăng 1 USD so với dự báo hồi tháng trước lên 67 USD/cwt, giảm 3% so với quý III/2023.

Dự báo quý IV/2024 vẫn ở mức 56 USD/cwt, tăng gần 5% so với cùng kỳ năm trước. Dự báo mức trung bình trong năm 2024 là 61 USD, tăng gần 4% so với mức trung bình của năm 2023. Tỷ lệ giết mổ lợn nái và lợn rừng được kiểm định tính đến giữa tháng 2/2024 cao hơn so với cùng kỳ năm trước. Năm 2023 là một năm khó khăn đối với các nhà chăn nuôi lợn.

Theo tính toán của Đại học bang Iowa, tổn thất hàng tháng của nhà sản xuất trong năm 2023 trung bình là hơn 24 USD/con. Theo Báo cáo hàng quý tháng 12/2023 cho thấy lượng lợn giống vào ngày 1/12/2023 giảm hơn 3% so với cùng kỳ năm trước đó. USDA cho rằng việc giảm lượng lợn giống ở Mỹ có thể đang tiếp tục. Theo USDA, từ tuần 1 đến tuần thứ 7 của năm 2024, việc giết mổ lợn nái và lợn đực giống tăng khoảng 5,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhìn chung, quy mô chăn nuôi lợn nhỏ hơn thường dẫn đến giá lợn hơi cao hơn.

Xuất khẩu thịt lợn của Mỹ bắt đầu mạnh trong năm 2024

Xuất khẩu thịt lợn của Mỹ tháng 1/2024 đạt khoảng 588 triệu Lb, tăng gần 6% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, xuất khẩu nhiều nhất sang Mexico với 236 triệu Lb, tăng 3,2% so với cùng kỳ năm ngoái, và chiếm 40% trong tổng lượng thịt lợn xuất khẩu của Mỹ. Tiếp theo là Nhật Bản, chiếm 15%. Tổng cộng, hơn 50% trong tổng lượng thịt lợn xuất khẩu của Mỹ sang các quốc gia Tây bán cầu. Châu Á chiếm chưa đến 1/3 lượng xuất khẩu trong tháng 1, tăng gần 52% so với cùng kỳ năm trước. Dữ liệu do Chính phủ Hàn Quốc công bố cho thấy nhu cầu nhập khẩu tăng mạnh trong năm 2023, và tháng 1/2024 đạt hơn 11 nghìn tấn, tăng gần 28%. Trong tháng 1/2024 hầu hết các quốc gia thành viên EU xuất khẩu sang Hàn Quốc giảm, ngoại trừ Tây Ban Nha và Hà Lan. Xuất khẩu của EU chủ yếu giảm do chi phí sản xuất cao hơn, chủ yếu do giá năng lượng tăng.

Xuất khẩu của Mỹ sang 10 nước lớn nhất trong tháng 1/2024

Do xuất khẩu tháng 1/2024 tăng cao, đã nâng xuất khẩu quý I/2024 tăng 30 triệu bảng lên 1,795 tỷ Lb, tăng 7,6% so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu quý II/2024 dự kiến đạt 1,795 tỷ Lb, tăng 10 triệu Lbso với dự báo trong tháng trước và tăng khoảng 1% so với quý II/2023. Dự báo xuất khẩu quý III/2024 không thay đổi so với dự báo tháng trước ở mức 1,645 tỷ Lb, tăng 6,6% so với quý III/2023. Dự báo quý IV/2024 tăng 10 triệu Lb lên 1,895 tỷ Lb, tăng gần 4% so với cùng kỳ năm 2023. Tổng xuất khẩu thịt lợn của Mỹ trong năm 2024 dự kiến đạt 7,130 tỷ Lb, tăng khoảng 4,6% so với năm 2023.

Đảng tự do Canada kêu gọi tăng cường thực thi chống khai thác IUU

Mặc dù chính phủ bang Nova Scotia, Canada đã tăng mức phạt đối với hành vi đánh bắt trái phép lên gấp 10 lần nhưng Đảng Tự do của bang vẫn nói rằng họ sẽ không làm được gì nhiều nếu không tăng cường thực thi.

Quyết định tăng mức phạt lên 1 triệu USD được đưa ra nhằm đáp trả các hoạt động đánh bắt bất hợp pháp ngày càng gia tăng, đặc biệt đáng chú ý ở khu vực tây nam bang Nova Scotia. Tuy nhiên, tác động của khoản tiền phạt 100.000 USD trước đó là rất nhỏ vì nó chưa bao giờ được áp dụng. Việc thiếu thực thi này đã khuyến khích mua bán hải sản đánh bắt bất hợp pháp, đặt ra thách thức đáng kể cho khu vực.

Chỉ với 2 nhân viên thực thi nhiệm vụ giám sát khu vực, nhiệm vụ hạn chế đánh bắt bất hợp pháp có vẻ khó khăn. Lãnh đạo phe đối lập Zach Churchill nhấn mạnh rằng mặc dù việc tăng tiền phạt là một bước đi đúng hướng nhưng chỉ điều đó thôi thì chưa đủ. Ông nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải tăng cường hợp tác giữa tỉnh và Sở Thủy sản và Đại dương (DFO) để tăng cường các nỗ lực thực thi.

Trách nhiệm trấn áp việc buôn bán hải sản trái phép thuộc về Sở Tài nguyên bang. Tuy nhiên, việc cắt giảm ngân sách gần đây của Bộ làm dấy lên lo ngại về nguồn lực sẵn có để tuyển dụng thêm cán bộ thực thi. Người ta lo ngại rằng sự thiếu hụt kinh phí có thể trì hoãn việc tiếp viện ít nhất một năm nữa.

Ronnie LeBlanc, nhà phê bình Thủy sản và Nuôi trồng thủy sản, đã chỉ trích sự thờ ơ của chính phủ đối với nền kinh tế nông thôn, bằng chứng là việc cắt giảm ngân sách. Ông cảnh báo rằng cho đến khi có hành động có ý nghĩa để giải quyết nạn buôn bán đánh bắt bất hợp pháp, sinh kế của ngư dân địa phương vẫn bị đe dọa.

 TT TT CN & TM