Xuất khẩu cua Nga sang Trung Quốc tăng
Số liệu thống kê cho thấy, xuất khẩu cua của một công ty Nga sang Trung Quốc đã tăng hơn 1/3 vào năm ngoái. Quốc gia châu Á này đã trở thành người mua chính các sản phẩm cá từ vùng Viễn Đông của Nga sau khi ban hành lệnh cấm nhập khẩu thủy sản từ Nhật Bản.
Xuất khẩu cua Nga sang Trung Quốc tăng
Số liệu thống kê cho thấy, xuất khẩu cua của một công ty Nga sang Trung Quốc đã tăng hơn 1/3 vào năm ngoái. Quốc gia châu Á này đã trở thành người mua chính các sản phẩm cá từ vùng Viễn Đông của Nga sau khi ban hành lệnh cấm nhập khẩu thủy sản từ Nhật Bản.
Công ty Russian Crab có trụ sở tại Vladivostok đang "chinh phục" thị trường Trung Quốc, với lượng hải sản xuất khẩu sang quốc gia châu Á này vào năm 2023 tăng 33% so với năm trước, Trung tâm Xuất khẩu Nga (REC), một cơ quan chính phủ được giao nhiệm vụ tạo điều kiện thuận lợi cho việc bán hàng hàng hóa Nga ở nước ngoài cho biết.
Russian Crab là công ty đánh bắt cua lớn nhất ở vùng Viễn Đông của Nga, với hạn ngạch hàng năm là 182.000 tấn ở Biển Bering, Biển Okhotsk và Biển Nhật Bản (được người Hàn Quốc gọi là Biển Đông).
Nga đã tăng cường đáng kể việc xuất khẩu hải sản sang Trung Quốc sau khi quốc gia này áp đặt lệnh cấm nhập khẩu tất cả hải sản từ Nhật Bản và xuất khẩu của Nga sang phương Tây bị hạn chế bởi các lệnh trừng phạt. Quyết định của Bắc Kinh là phản ứng trước việc Tokyo xả nước thải phóng xạ từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima ra biển vào tháng 8 năm ngoái.
Theo Rosselkhoznadzor, cơ quan quản lý chịu trách nhiệm về an toàn thực phẩm, trong khu vực, xuất khẩu thủy sản từ các quận liên bang Primorsky và Sakhalin vùng Viễn Đông giàu cá của Nga đã tăng 72% trong năm ngoái. Trong năm đó, Trung Quốc trở thành khách hàng chính mua các sản phẩm cá từ vùng Viễn Đông của Nga, tiếp theo là Hàn Quốc, Nigeria và Nhật Bản.
Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Nga vào năm 2023 sau khi Moscow chuyển hướng nhiều mặt hàng xuất khẩu sang phương Đông do các lệnh trừng phạt của phương Tây.
Tháng 12 năm ngoái, Mỹ đã nhắm mục tiêu nhập khẩu hải sản đánh bắt từ Nga được chế biến ở các nước bên thứ ba, nhằm tăng cường các hạn chế ban đầu đối với nhập khẩu cá và hải sản của Nga được áp dụng vào tháng 3 năm 2022.
Xuất khẩu trái cây vào Hoa Kỳ vẫn còn nhiều thách thức
Thị trường Hoa Kỳ có trên 330 triệu dân với sức tiêu thụ lớn, là một thị trường trọng điểm cho các loại nông sản, thực phẩm trong đó có trái cây mùa vụ.
Tuy nhiên, so với các nước xuất khẩu sang Hoa Kỳ, đặc biệt là các nước khu vực châu Mỹ, mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam vẫn gặp nhiều thách thức.
Thị trường tiêu thụ trái cây khổng lồ
Ông Đỗ Ngọc Hưng, Trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ thông tin, năm 2023, Hoa Kỳ nhập khẩu rau quả tươi và đông lạnh trị giá khoảng 20 tỷ USD trong đó chủ yếu là quả mọng berries (4,3 tỷ USD), bơ (2,98 tỷ USD), chuối (2,76 tỷ USD), nho (2,49 tỷ USD), quả có múi (1,89 tỷ USD), dâu tây (1,49 tỷ USD)…
Thị trường Hoa Kỳ còn nhiều dư địa cho trái cây Việt Nam mở rộng và phát triển. Đây là thị trường tiêu thụ trái cây khổng lồ với nhu cầu đa dạng, ngày càng chú trọng các loại rau quả, thực phẩm hữu cơ có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là các loại trái cây lệch mùa vụ, trái cây nhiệt đới mà sản lượng trong nước hạn chế.
Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, 4 tháng đầu năm, xuất khẩu rau quả sang Hoa Kỳ đạt 93 triệu USD, tăng 33% so với cùng kỳ 2023.
Theo ông Đỗ Ngọc Hưng, hiện hệ thống phân phối của thị trường Hoa Kỳ rất đa dạng, nhiều kênh phân phối như siêu thị, chợ nông sản, cửa hàng tạp hóa, thương mại điện tử, ngoài ra tính đa dạng và cởi mở trong văn hóa thúc đẩy người tiêu dùng muốn thử nghiệm sản phẩm mới, đặc sản, bổ dưỡng cho sức khỏe đặc biệt là trái cây nhiệt đới.
Trong khi đó, các doanh nghiệp Việt Nam ngày càng có nhiều kinh nghiệm xuất khẩu sang Hoa Kỳ và luôn nhận được sự đồng hành của các cơ quan quản lý nhà nước.
Riêng với trái cây, hiện nay Việt Nam có 8 loại trái cây tươi được phép nhập khẩu vào Hoa Kỳ bao gồm thanh long, xoài, nhãn, vải, chôm chôm, vú sữa, bưởi, dừa.
Trái cây nhập khẩu vào Hoa Kỳ chịu sự điều chỉnh của nhiều quy định và đạo luật khác nhau như Đạo luật Bảo vệ thực vật, Đạo luật Hiện đại hóa an toàn thực phẩm, Đạo luật Bảo vệ chất lượng thực phẩm, Chương trình Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật.
“Hoa Kỳ yêu cầu doanh nghiệp xuất khẩu nông sản thực phẩm phải đăng ký cơ sở sản xuất và đăng ký đại diện tại Mỹ làm đầu mối liên lạc. Cứ sau 2 năm, doanh nghiệp nước ngoài đang xuất hàng thực phẩm vào Mỹ phải tiến hành đăng ký lại cơ sở sản xuất và người đại diện được cấp mã số kinh doanh hợp lệ với mặt hàng”, ông Đỗ Ngọc Hưng thông tin và cho biết, vùng trồng và chế biến trái cây phải đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn như GlobalGAP, chứng chỉ môi trường, ISO, HACCP, USDA, đảm bảo không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật không được đăng ký tại Hoa Kỳ, không nhiễm các loại vi sinh vật, vi khuẩn, nấm mốc, quá trình thu hoạch phải đảm bảo không ảnh hưởng đến chất lượng trái cây.
Thách thức khoảng cách địa lý
Theo Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, so với các nước xuất khẩu sang Hoa Kỳ, đặc biệt là các nước khu vực châu Mỹ, mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam gặp một số khó khăn, thách thức như: tính mùa vụ thời gian thu hoạch ngắn, sản phẩm tươi nhanh hỏng; khoảng cách địa lý xa làm phát sinh thời gian và chi phí phí vận chuyển. Cùng với đó là gia tăng cạnh tranh từ các thị trường Nam Mỹ, châu Á có cùng sản phẩm.
Bên cạnh đó, công nghệ bảo quản còn hạn chế, sản phẩm qua quá trình chiếu xạ bị thay đổi nhiệt độ nên không giữ được chất lượng ban đầu, độ tươi ngon giảm nhiều sau khi hàng cập cảng. Quy mô sản xuất trong nước còn nhỏ lẻ, khó đáp ứng được số lượng và yêu cầu từ nhà nhập khẩu. Doanh nghiệp chưa đầu tư đúng mức về khâu đóng gói, bao bì, mẫu mã và quảng bá tại thị trường Hoa Kỳ.
Để gia tăng xuất khẩu vào thị trường này, Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ khuyến nghị địa phương và doanh nghiệp cần nâng cao giá trị gia tăng của trái cây mùa vụ, bổ sung sản phẩm chế biến như trái cây khô, bột trái cây, sản phẩm đóng hộp có thể tiêu thụ quanh năm. Ứng dụng công nghệ mới giúp kéo dài thời gian bảo quản trái cây.
Đồng thời xây dựng kế hoạch tổng thể để triển khai bài bản, đồng bộ, có điểm nhấn và kiên trì công tác quảng bá, xúc tiến thương mại trái cây mùa vụ, xây dựng câu chuyện gắn với trái cây, khai thác hình ảnh thực tế vùng trồng, tổ chức gian hàng giới thiệu sản phẩm tại các khu chợ người Việt, người châu Á…
Đối với đơn vị logistics, khuyến khích phát huy thế mạnh hệ thống hạ tầng, tối ưu hoá mô hình logistics chuyên dụng dành cho nông sản phục vụ xuất khẩu; chung tay hỗ trợ của các doanh nghiệp vận tải để giảm cước vận chuyển trái cây mùa vụ vào các dịp cao điểm từ Việt Nam sang Hoa Kỳ và các thị trường khác.
Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Phat triển nông thôn trao đổi, đàm phán với cơ quan chức năng Hoa Kỳ cho phép áp dụng thêm các biện pháp xử lý kiểm dịch khác như xử lý hơi nước nóng để tiết giảm chi phí và tận dụng nguồn lực và trang thiết bị hiện có.
Mỹ quyết định tăng thuế đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc
Ngày 14/5/2024, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã công bố các mức tăng thuế nhập khẩu đối với hàng hóa của Trung Quốc trị giá 18 tỷ USD.
Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố tăng thuế đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, bao gồm xe điện (EV), tấm pin mặt trời và chất bán dẫn, nhằm bảo vệ các ngành công nghiệp của Mỹ. Việc tăng thuế dự kiến sẽ tác động đến giá của một số sản phẩm ở Mỹ và có tác động hữu hình đối với các nhà xuất khẩu Trung Quốc.
Ngày 14/5/2024, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã công bố các mức tăng thuế nhập khẩu đối với hàng hóa của Trung Quốc trị giá 18 tỷ USD, bao gồm các ngành công nghiệp chiến lược và trọng điểm như xe điện (EV), tấm pin mặt trời và chất bán dẫn.
Mức thuế tăng bao gồm 14 loại sản phẩm của Trung Quốc và gồm cả việc tăng thuế nhập khẩu đối với xe điện nhập khẩu của Trung Quốc từ 25% lên 100% trong vài tháng.
Quyết định này theo yêu cầu của Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) sau khi kết thúc quá trình xem xét đối với Thuế quan Mục 301, lần đầu tiên được Mỹ áp đặt vào năm 2018. USTR đã đưa ra đánh giá theo luật định vào tháng 5/2022 chuẩn bị kỷ niệm 4 năm áp dụng thuế quan.
Theo White, quyết định tăng thuế trong các ngành chiến lược nhằm "bảo vệ người lao động Mỹ và các công ty Mỹ khỏi các hoạt động thương mại không công bằng của Trung Quốc" và "khuyến khích Trung Quốc loại bỏ các hoạt động thương mại không công bằng liên quan đến chuyển giao công nghệ, sở hữu trí tuệ".
Ngoài việc sửa đổi thuế quan đối với 14 danh mục hàng nhập khẩu của Trung Quốc, còn đề xuất 19 loại miễn thuế tạm thời đối với thiết bị sản xuất năng lượng mặt trời, cũng như quy trình miễn thuế quan, các công ty Mỹ có thể yêu cầu miễn trừ một số thiết bị sản xuất nhất định.
USTR đang lấy ý kiến phản hồi của công chúng về quy trình sửa đổi và miễn thuế từ ngày 29/5/2024 đến ngày 28/6/2024.
Mức tăng thuế mới đối với hàng hóa Trung Quốc
Ngày 22/5/2024, USTR thông báo đề xuất sửa đổi thuế quan đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc sẽ được thực hiện từ ngày 1/8/2024.
Đề xuất sửa đổi thuế quan của Mỹ đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc (tháng 5/2024)
| Sản phẩm | Thuế quan | Ngày |
| Các bộ phận của pin | Tăng từ 7,5% lên 25% | Ngày 1/8/2024 |
| Xe điện | Tăng từ 25% lên 100% | Ngày 1/8/2024 |
| Khẩu trang | tăng từ 0 – 7,5% lên 25% | Ngày 1/8/2024 |
| Pin xe điện lithium-ion | tăng từ 7,5% lên 25% | Ngày 1/8/2024 |
| Pin lithium-ion không phải EV | Tăng từ 7,5% lên 25% | Ngày 1/1/2026 |
| Găng tay y tế | Tăng từ 0 – 7,5% lên 25% | Ngày 1/1/2026 |
| Than chì tự nhiên | Tăng từ 0% lên 25% | Ngày 1/1/2026 |
| Khoáng chất quan trọng | Tăng từ 0% lên 25% | Ngày 1/8/2024 |
| Nam châm vĩnh cửu | Tăng từ 0% lên 25% | Ngày 1/1/2026 |
| Chất bán dẫn | Tăng từ 25% lên 50% | Ngày 1/1/2025 |
| Cẩu bờ | tăng từ 0% lên 25% | Ngày 01/08/2024 |
| Pin mặt trời (đã hoặc chưa lắp ráp thành mô-đun) | Tăng từ 25% lên 50% | Ngày 01/08/2024 |
| Sản phẩm thép, nhôm | Tăng từ 0 – 7,5% lên 25% | Ngày 01/08/2024 |
| Ống tiêm và kim tiêm | Tăng từ 0% lên 50% | Ngày 1 tháng 8 năm 2024 |
Mỹ đã áp dụng mức thuế bổ sung theo Mục 301 đối với những sản phẩm này, bao gồm các sản phẩm thép và nhôm, xe điện, pin và chất bán dẫn. Những sản phẩm này sẽ bị tăng thuế đáng kể, với mức thuế đối với xe điện tăng gấp bốn lần từ 25% lên 100%. Các danh mục khác như than chì tự nhiên, khoáng chất quan trọng, ống tiêm và kim tiêm, trước đây không phải chịu thuế, nhưng sẽ sớm phải chịu thuế nhập khẩu từ 25 đến 50%.
Vì sao Mỹ tăng thuế đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc?
Việc xem xét sửa đổi thuế có hiệu quả trong việc khuyến khích Trung Quốc thực hiện các bước nhằm loại bỏ một số chính sách và thông lệ liên quan đến chuyển giao công nghệ, đồng thời giảm khả năng các cá nhân và doanh nghiệp Mỹ tiếp xúc với những lĩnh vực này. Báo cáo cũng cho rằng thuế quan có “ít tác động tiêu cực” đến nền kinh tế Mỹ, trong khi tác động tích cực đến sản xuất ở 10 lĩnh vực bị ảnh hưởng trực tiếp nhất bởi thuế quan.
USTR Katherine Tai cho rằng cần có "hành động tiếp theo" vì Trung Quốc tiếp tục áp đặt các chính sách liên quan đến chuyển giao công nghệ. Các mức thuế này cũng là một phần trong “chương trình nghị sự Đầu tư vào Mỹ” của Chính phủ Mỹ và đặc biệt là Luật Cơ sở hạ tầng lưỡng đảng (BIL) và Đạo luật Giảm lạm phát (IRA). Những đạo luật này nhằm mục đích thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghiệp chiến lược ở Mỹ, đặc biệt là xe điện, năng lượng tái tạo và chất bán dẫn, bằng cách cung cấp một loạt trợ cấp và ưu đãi của chính phủ.
Theo tờ thông tin của Nhà Trắng về các mức thuế mới, Chính phủ Mỹ đã cho phép đầu tư hơn 860 tỷ USD thông qua các ưu đãi trong các ngành công nghiệp then chốt này. Do đó, các mức thuế bổ sung đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc được coi là nửa sau trong chương trình nghị sự Đầu tư vào Mỹ của Chính quyền Biden - một mặt cung cấp trợ cấp và khuyến khích để phát triển các ngành này và mặt khác bảo vệ chúng bằng cách cấm nhập khẩu rẻ hơn.
Tác động của thuế quan mới đối với các ngành công nghiệp của Mỹ và Trung Quốc
Biểu thuế theo Mục 301 hiện tại có “ít tác động tiêu cực” đối với nền kinh tế Mỹ. Điều này có thể đúng đối với một số lĩnh vực liên quan đến thuế quan. Đối với một số mặt hàng mục tiêu, Trung Quốc chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong nhập khẩu của Mỹ. Những loại khác, chẳng hạn như pin lithium-ion, chiếm hơn một nửa lượng nhập khẩu của Mỹ và do đó sẽ có tác động lớn đến giá cả trong nước cũng như sẽ có tác động hữu hình đến các nhà xuất khẩu Trung Quốc.
Dưới đây là mức độ phụ thuộc hiện tại của Mỹ vào hàng hóa chủ đạo:
Xe điện, pin và pin mặt trời
Theo dữ liệu từ Cục Thống kê Mỹ, năm 2023 Mỹ đã nhập khẩu 385 triệu USD xe điện từ Trung Quốc, chiếm khoảng 1,4% trong tổng giá trị nhập khẩu xe điện vào Mỹ năm 2023. Do đó, mức thuế 100% đối với xe điện Trung Quốc có khả năng làm mất thị phần mà các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đã cố gắng giành được trên thị trường Mỹ. Tuy nhiên, nó khó có thể tác động nhiều đến người tiêu dùng Mỹ hoặc toàn ngành do mức độ cạnh tranh thấp từ các công ty Trung Quốc.
Việc tăng thuế đối với pin mặt trời cũng khó có thể ảnh hưởng đến các nhà nhập khẩu Mỹ hoặc nhà xuất khẩu Trung Quốc do số lượng pin mặt trời Trung Quốc mà Mỹ nhập khẩu rất ít. Trong khi Trung Quốc thống trị ngành công nghiệp quang điện toàn cầu, pin mặt trời của Trung Quốc chỉ chiếm 0,06% tổng lượng nhập khẩu các sản phẩm pin mặt trời bị áp thuế của Mỹ trong năm 2023.
Chính phủ Mỹ cũng đã đưa ra các ưu đãi về thuế cho việc sản xuất các bộ phận năng lượng mặt trời để hỗ trợ ngành công nghiệp trong nước. Đáng chú ý, USTR đang miễn thuế đối với 19 thiết bị sản xuất năng lượng mặt trời nhập khẩu từ Trung Quốc, một biện pháp đảm bảo rằng thuế quan không cản trở sự phát triển của các công ty Mỹ.
Nhập khẩu pin Li-Ion và xe điện của Mỹ
ĐVT: USD
| Sản phẩm | Thế giới | Trung Quốc |
| 2023 | Quý I/2024 | 2023 | Quý I/2024 |
| Xe điện | 25.987.903.043 | 7.344.962.027 | 384.996.698 | 30.785.802 |
| Pin mặt trời | 19.329.273.713 | 4.678.066.450 | 11.884.710 | 3.913.721 |
| Pin lithium-ion cho xe điện | 3.514.716.924 | 956.975.228 | 2.287.039.032 | 682.350.010 |
| Pin lithium-ion không phải EV | 15.033.389.341 | 3.483.448.497 | 10.779.201.130 | 2.493.400.058 |
| Linh kiện pin (ion không phải lithium) | 86.381.232 | 17.342.73 | 6.378.315 | 617.723 |
Nguồn: Cục Thống kê Mỹ
Sản phẩm pin lithium-ion, cả EV và không EV chiếm phần lớn trong số hàng hóa chủ đạo của Trung Quốc, chiếm 13 tỷ USD trong tổng số 18 tỷ USD tiền thuế. Năm 2023, Mỹ đã nhập khẩu tổng cộng 2,3 tỷ USD pin lithium-ion cho xe điện từ Trung Quốc, chiếm 65% tổng lượng nhập khẩu của Mỹ. Trong khi đó, Mỹ cũng nhập khẩu 10,9 tỷ USD pin lithium-ion không dùng cho xe điện từ Trung Quốc, chiếm gần 72% tổng lượng nhập khẩu của Mỹ.
Với mức thuế đối với các sản phẩm này sẽ tăng lên 25% vào ngày 1/8/2024 (đối với pin xe điện) và ngày 1/1/2026 (đối với pin không phải xe điện), giá xe điện do Mỹ sản xuất có thể tăng do nhiều nhà sản xuất ô tô Mỹ vẫn phụ thuộc vào hàng nhập khẩu từ Trung Quốc để cung cấp cho họ và có thể phải chuyển sang các lựa chọn thay thế đắt tiền hơn.
Chính phủ Mỹ tuyên bố họ đã đầu tư đủ vào chuỗi cung ứng pin trong nước để “xây dựng đủ cơ sở công nghiệp trong nước”. Tuy nhiên, ngay cả với những ưu đãi của chính phủ, có thể phải mất nhiều năm nữa ngành công nghiệp nội địa của Mỹ mới bắt kịp ngành của Trung Quốc và trong ngắn hạn, điều này có thể dẫn đến mức giá cao hơn cho người tiêu dùng.
Mặt khác, tác động đối với các nhà xuất khẩu pin Trung Quốc có thể sẽ ít hơn, vì Mỹ chiếm tỷ trọng tương đối nhỏ hơn trong tổng xuất khẩu pin của Trung Quốc.
Sản phẩm thép và nhôm
Các đợt tăng thuế mới bao gồm tăng thuế đối với thép và nhôm nhập khẩu từ Trung Quốc lên 25% vào tháng 8/2024. Các sản phẩm thép và nhôm đã phải chịu mức thuế Mục 301, mặc dù chỉ dao động từ 0 đến 7,5%.
Cũng như các ngành công nghiệp khác bị áp thuế, Chính phủ Mỹ đang tìm cách thúc đẩy sự phát triển của ngành sản xuất thép và nhôm nội địa của Mỹ, gần đây đã công bố khoản đầu tư 6 tỷ USD vào các dự án sản xuất sạch. Mỹ cáo buộc rằng các chính sách trợ cấp và khuyến khích của chính phủ Trung Quốc dành cho ngành thép và nhôm đang dẫn đến việc các sản phẩm có giá thấp giả tạo vào nước này, làm suy yếu ngành công nghiệp trong nước. Do đó, thuế quan nhằm mục đích “bảo vệ” các ngành công nghiệp Mỹ khỏi những tác động này. Tuy nhiên, thép và nhôm do Trung Quốc sản xuất chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong tổng lượng nhập khẩu của Mỹ. Theo dữ liệu từ Bộ Thương mại Mỹ, Mỹ đã nhập khẩu tổng cộng 5,5 triệu tấn sản phẩm nhôm và 25,6 triệu tấn sản phẩm thép trong năm 2023, trong đó nhập khẩu của Trung Quốc chỉ chiếm lần lượt 3,6 và 2,2%. Canada đã cung cấp 56,3% lượng nhôm nhập khẩu của Mỹ và 24,4% lượng thép nhập khẩu của Mỹ trong năm 2023.